Η ομαδική θεραπεία έχει δυσκολίες και προκλήσεις για τον θεραπευτή πιο μεγάλες και πιο περίπλοκες από την ατομική. Ανάμεσα σε αυτές βρίσκεται και η αυτοαποκάλυψη του θεραπευτή η οποία αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο και πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή από εκείνον.

Η βιβλιογραφία αναφέρει πως ακόμα και σε κλασική ψυχαναλυτική προσέγγιση ο θεραπευτής θα εκθέσει ψήγματα του εαυτού του, μέσα από απλές και μη επιτηδευμένες ενέργειες (π.χ. χειρονομίες, η διακόσμηση του γραφείου το πώς θα μιλήσει ή χαιρετήσει το θεραπευόμενο). Επομένως ακόμα και άθελά του, ο θεραπευτής υποδεικνύει στοιχεία τόσο του επαγγελματικού όσο και του αληθινού του εαυτού(Greenson, 1967).

Υπάρχει μια ρευστότητα στην αυτοαποκάλυψη καθώς αυτή μπορεί να συμβεί συνειδητά ή ασυνείδητα: ο τόνος και το ηχόχρωμα της φωνής του θεραπευτή ενδέχεται να αποκαλύπτουν πολύ διαφορετικά μηνύματα από εκείνα που σκόπευε να μεταβιβάσει. Το επακόλουθο ερώτημα που τίθεται από την πρόσφατη βιβλιογραφία είναι  γιατί από τη στιγμή που η αυτοαποκάλυψη είναι αναπόφευκτη να μην αξιοποιηθεί για το καλό της ομάδας και την βαθύτερη σύνδεση με τα συναισθήματα των θεραπευόμενων. Κάποιοι θεραπευτές μάλιστα εκθέτουν κομμάτια του εαυτού τους με ιδιαίτερα στοχευμένο τρόπο, θεωρώντας ότι η αυτοαποκάλυψη θα προωθήσει την αυτονομία και συνοχή της ομάδας.

Αντίθετα οι πιο κλασικοί έχουν την άποψη πως η μη αυτοαποκάλυψη διατηρεί ακλόνητη την εξουσία του θεραπευτή, κάτι που δεν ισχύει απαραίτητα όπως αναφέρθηκε παραπάνω. Το ζήτημα ίσως δεν είναι αν ο ομαδικός θεραπευτής κάνει αυτοαποκαλύψεις, αλλά πώς, πότε και με ποιο τρόπο.

Ο Βion (1961) υποστηρίζει πως ο θεραπευτής μπορεί να παρεμβαίνει μέσα στην ομάδα εκφράζοντας μερικές από τις σκέψεις του. Τα όρια ανάμεσα στην αυτοαποκάλυψη και την καθοδήγηση (με αρνητική χροιά) είναι αρκετά λεπτά για αυτό και χρειάζεται εμπειρία και προσοχή στον χειρισμό αυτής της τεχνικής. Δεν υπάρχουν συγκεκριμένες οδηγίες για την χρήση της αλλά για να έχει παραγωγικά αποτελέσματα, καλό είναι ο θεραπευτής να ζυγίσει καλά πριν το πώς θα κάνει την αυτοαποκάλυψη και να έχει επίγνωση ότι δεν μπορεί να ελέγχει ανα πάσα στιγμή πως ακριβώς και σε ποιο βαθμό αποκαλύπτεται.

Βιβλιογραφία

Billow, R. M. (2003). The therapists Anxiety and Resistance to Group. In Relational Group Psychotherapy: From basic assumptions to passion. (pp 45-68). Jessica Kingsley

Μαίρη Κατσαρού
Τελειόφοιτη Τμήματος Ψυχολογίας ΕΚΠΑ