Ο τρόπος με τον οποίο η συνθετική ψυχοθεραπεία περιγράφει τον όρο ‘Ενσωμάτωση΄ αφορά την αίσθηση της ολότητας ή πληρότητας που αναπτύσσει ο αναλυόμενος μέσα από μια πολύπλοκη και ιδιαίτερη διαδικασία. Η ενσωμάτωση πραγματοποιείται σταδιακά μέσα από τρία σημαντικά βήματα. Το αρχικό βήμα αφορά την ικανότητα του θεραπευόμενου να δει τον κόσμο και τον εαυτό του με ένα διαφορετικό τρόπο, κάτι το οποίο επιτυγχάνεται μέσα από την αυτοεπίγνωση, δηλαδή την βαθύτερη ενσυνειδητότητα του εαυτού, την οποία αποκτά ο αναλυόμενος μέσα από τη σχέση του με τον αναλυτή. Στη συνέχεια ο αναλυόμενος μέσα από αυτή την αλληλεπίδραση, μαθαίνει να αφουγκράζεται και να αποδέχεται τα διφορούμενα συναισθήματα που τον κατακλύζουν για τους άλλους, τα θετικά και τα αρνητικά και με αυτό τον τρόπο αφουγκράζεται και αποδέχεται και τις δικές του διφορούμενες πτυχές. Σε ένα τελευταίο και αρκετά ΄μαγικό΄ βήμα, η ολοκλήρωση αφορά κάτι πολύ βαθύτερο. Η ‘μαγεία’ έγκειται ακριβώς στον τρόπο που αυτή η εσωτερική συνένωση των αλληλοσυγκρουόμενων στοιχείων του αναλυόμενου λαμβάνει χώρα. Όπως ακριβώς η πεταλούδα δραπετεύει από το σκληρό της κουκούλι ή όπως ένα μπουμπούκι μόλις άνοιξε, έτσι ακριβώς πραγματοποιείται και η μεταμόρφωση του θεραπευόμενου σε μια νέα αίσθηση εαυτού απ΄ όπου αναδύεται και ένα νέο νόημα ύπαρξης.

Η διαδικασία ολοκλήρωσης λαμβάνει χώρα εντός των σχέσεων, αρχικά με τον θεραπευτή και στη συνέχεια με τους άλλους. Καθώς ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος μοιράζονται έντονες στιγμές κατά τη διάρκεια της θεραπείας, ο πελάτης αρχίζει να μπαίνει στη διαδικασία να κάνει συσχετισμούς μεταξύ εμπειριών στο παρελθόν και στο παρόν, μεταξύ συνειδητού και ασυνειδήτου και μεταξύ εαυτού και άλλων. Αυτές οι διασυνδέσεις εμφανίζονται διορατικά, ξαφνικά ή σταδιακά, με ένα συναισθηματικό ή διανοητικό τρόπο και ελαχιστοποιούν τα αρνητικά συναισθήματα, όπως τον φόβο ή την απόγνωση μεγιστοποιώντας ταυτόχρονα τις θετικές σκέψεις και συναισθήματα.

‘Αλλά σε τι ακριβώς συνίσταται μια τέτοια ολοκλήρωση;’ θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί. Η απάντηση σε αυτή την ερώτηση βρίσκεται στις πολύ-επίπεδες ιδιότητες της έννοιας της ολοκλήρωσης. Με άλλα λόγια, υπάρχουν τέσσερα επίπεδα ολοκλήρωσης. 

• H ολοκλήρωση διαφορετικών πτυχών του εαυτού 
• Η ολοκλήρωση νου και σώματος
• Η ολοκλήρωση που επιτυγχάνεται μέσα στο σχεσιακό και κοινωνικό επίπεδο 
• και η ολοκλήρωση σε διαπροσωπικό επίπεδο. 

Η ιστορία του Steven αφορά το νέο νόημα που του έφερε η θεραπευτική διαδικασία της ολοκλήρωσης.

Ο Steven περιγράφει μέσα από ένα γράμμα, πόσο τρομοκρατημένος ήταν την πρώτη φορά που πήγε στη θεραπεία. Όλα έμοιαζαν τόσο αφύσικα και παράξενα. Αλλά η συμπόνοια που έδειξε ο θεραπευτής, η ευγένεια του, η ηρεμία στη φωνή του, έκαναν τον θεραπευόμενο να νιώθει  πιο βέβαιος, πιο ικανός, έξυπνος και όμορφος. Ταυτόχρονα, η γεμάτη αποδοχή στάση του θεραπευτή έφερε στο προσκήνιο τη πεποίθηση του Steven ότι δεν είναι ο ίδιος υπεύθυνος για την αδυναμία του να βιώσει αγάπη ή θετικά συναισθήματα αλλά είναι το περιβάλλον γύρω του αδύναμο που τον κάνει να νιώθει κατά αυτό τον τρόπο.  Η θεραπευτική συνθετική διαδικασία έκανε το Steven να δει ότι μπορεί πια να δεχθεί αγάπη από τους άλλους, να συγχωρέσει και να βιώσει θετικές αντιδράσεις καθώς το αρχικό συναίσθημα του αφύσικου και παράξενου μετατράπηκε σε φυσικό, οικείο και όμορφο. 

Το έργο της ενσωμάτωσης είναι ένα κοινό ταξίδι για τον θεραπευτή και τον θεραπευόμενο. 

Η ατμόσφαιρα αυτού του ταξιδιού είναι γεμάτη μυστήριο και μαγεία. Επιφώτηση, ενόραση, στιγμές επίγνωσης, ενότητα, ενσυναισθυντική ακρόαση και πολλές άλλες διανοητικές και συναισθηματικές καταστάσεις οι οποίες οδηγούν σε ένα είδος εσωτερικής μεταμόρφωσης για τον αναλυόμενο. Η ενσωμάτωση του αναλυόμενου είναι κάτι πολύ περισσότερο από τεχνικές και μεθόδους. είναι η ενέργεια που αναδύεται στο θεραπευτικό δωμάτιο μεταξύ των δυο. Αναλυτή και αναλυόμενου. Είναι μια διαδικασία που δεν τελειώνει ποτέ και που συνεχώς συνενώνει διαφορετικές πλευρές του εαυτού και τις απαρτιώνει σε μια νέα και μοναδική αίσθηση, τόσο για τον θεραπευόμενο όσο και για τον θεραπευτή.

*Το παρόν αποτελεί επιμέλεια/ μετάφραση του κεφαλαίου 9 του βιβλίου με τίτλο «Relational Integrative Psychotherapy, Engaging Process and Theory in Practice» της L.Finley.

Μαρία Δαφνά 
Aπόφοιτος Τμήματος Ψυχολογίας ΕΚΠΑ